Wereld-systeemanalyse
Kenmerk van een voldragen (wereld)burgerzin is een degelijk inzicht in de mondiale samenleving.
Dat kan men vinden in het werk van de onderzoekstraditie wereld-systeemanalyse (WSA).
Wereld-systeemanalyse. Een antwoord op 1968 is tot op heden de enige Nederlandstalige inleiding tot deze traditie in boekvorm. Deze literatuurstudie vormde eind jaren ’90 o.a. het receptieonderzoek van de Onderzoeksgroep Wereld-Systeemanalyse aan UGent en het hoofdbestanddeel in de cursus van het vak Inleiding tot de Wereld-systeemanalyse aan dezelfde universiteit, waarmee WSA in eigen land bekend werd gemaakt.
In een eerste hoofdstuk wordt de ontstaansgeschiedenis van de traditie uit de doeken gedaan, en uitgelegd hoe zij een fundamentele kritiek voor het moderne vooruitgangsdenken en de moderne civiele identiteit betekent. We leven niet in landen met een eigen ontwikkeling, maar in een ruimtelijk ongelijk ontwikkelend wereld-systeem, dat zich tussen de lange 16de eeuw en de huidige over de wereld verspreidde, en dat zich momenteel in een structurele crisis bevindt.
Een tweede hoofdstuk legt uit hoe deze traditie de tegenstelling tussen idiografische geschiedenis en nomothetische sociale wetenschap overstijgt en ook daarmee het moderne wereldbeeld voor de spiegel plaatst.
Het derde hoofdstuk geeft vervolgens een overzicht van de verschillende deeltheorieën (van racisme, imperialisme, incorporatie, hegemonie, ongelijke ontwikkeling, …) en de geschiedenis van het moderne wereld-systeem, zoals uitgewerkt door Immanuel Wallerstein, de grondlegger van deze traditie.
Een laatste hoofdstuk bespreekt enkele kritieken en hoogtepunten uit het onderzoek van de bredere traditie, die vandaag nog steeds aan de spits staat van het onderzoek naar de voornaamste mondiale vraagstukken van onze tijd.
De voornaamste onderdelen van het boek vormen vanaf 2019 het eerste deel van de cursus Wereldburgerschap voor alle lerarenopleidingen secundair onderwijs aan de AP Hogeschool te Antwerpen. Ook via de integrale WELT methode voor transversale projecten burgerschap, beschreven in de handleiding op deze website en in het boek Jongeren worden wereldburgers, helpen we het wereld-systeemdenken een weg naar de klas te vinden.
Een digitaal exemplaar kan worden bekomen via het contactadres. Een herwerking van het boek is gepland voor 2021.
