Resultaten
The Refugees Project werd niet alleen het in Wereldwonderwijs – het educatieve boek van Kleur Bekennen (FOD Buitenlandse Zaken) – meest geciteerde goede praktijkvoorbeeld. Het zou tevens een nieuw paradigma inluiden, door wereldburgerschapseducatie (WBE) van een extern aanbod aan scholen terug om te vormen tot doel van het schoolse curriculum. Daarmee wordt WBE ook een middel om scholen doelgerichter te leiden en het algemene leren te verbeteren. Het grote voordeel daarbij is dat WELT niet alleen een integrale benadering van burgerschapseducatie biedt, door zowel de items van de bekende matrixen als alle burgerzin-schoolfactoren te combineren, maar ook in praktisch opzicht geen echt nieuwe leerpraktijk introduceert. Het steunt immers op de reeds jarenlang succesvolle onderwijspraktijk “Geïntegreerde proef” in het KSO, TSO en BSO. Door daarop verder te bouwen, helpt het deze onderwijsvormen op te waarderen en kon het de werkwijze ook introduceren in het ASO.[1] Daartoe werd TRP ondernomen in het ASO en participerend onderzocht met volgende resultaten.
Het werd ondernomen met een naar sociale positie, gedrag, prestatieniveau en waardeoriëntatie gemiddelde klas, teneinde een ruwe standaard te bekomen voor wat algemeen van een WELT traject kan worden verwacht.
Uit de voorafname van de startsituatie bleek naar
- sociale achtergrond: 1/4 uit een welgesteld gezin te komen, de meerderheid uit de (lagere) middenklasse
- prestatieniveau: 11/20 ooit een andere zgn. hogere richting te hebben gevolgd, 4 op achterstand te zitten, het gemiddeld algemene rapportcijfer 62% te bedragen
- gedrag/klasklimaat: het vorige schooljaar 2006-2007 3 bijzondere klassenraden nodig te zijn geweest om de klas in de hand te houden
- waardeoriëntatie en sociaal inzicht: 16/20 een ‘afkeer’ van de grootstad te hebben, 14/20 akkoord te gaan met de stelling dat ‘alle mensen wel een beetje racistisch zijn’, slechts 6/20 het eens waren met de stelling dat ‘alle mensen eenzelfde wereld delen’, 9/20 zich in plaats van ‘én Vlaming én wereldburger’ ‘vooral Vlaming’ voelden, 18/20 ‘helemaal niet tot matig’ in politiek waren geïnteresseerd, slechts 2/20 dachten ‘misschien ooit partijlid’ te willen worden, en 5/20 ooit een petitie ondertekenden.[2]
Dit is een korte samenvatting van het resultaat.
‘Op de laatste toets kozen alle leerlingen (uitgezonderd twee, waarvan één zich gewoon van benaming had vergist) principieel voor het sociale (…) model, wat inhield dat de leerlingen nu redeneerden in de geest van de mensenrechten en meer afstand hadden genomen van xenofobie en racisme. De vooroordelen en de argumenten van de goegemeente inzake asiel en migratie hadden dan ook geen vat meer op veruit de meeste leerlingen. Het organiseren en bijwonen van een politiek debat leek hen aan het eind van het traject allesbehalve een zinloze activiteit, wat betekende dat hun gevoelens van politieke machteloosheid en cynisme waren afgenomen. Twee niet onbelangrijke educatieve organisaties hadden ons een prijs toegekend. De vriendenkring en de directeur, ouders en de partners waarmee we samenwerkten: allen gaven ze ons als gesimuleerde jury hoge cijfers. Met de film, de reportages op AVS, de website en onze lopende diavoorstelling, hadden we bovendien ook aardig wat materiaal om het model van Leertrajecten Wereldburgerzin te promoten en de emanciperende kracht van onderwijs aanschouwelijk te maken. Samen met het feit dat (we) tijdens het traject met deze aanvankelijk moeilijke klas nooit enig disciplineprobleem hadden ondervonden, geven die resultaten aan hoe gemotiveerd de leerlingen waren. Gegeven de hoeveelheid leerstof en de moeilijkheidsgraad van de soms zeer theoretische kennisonderdelen, gaven zowel (de) tussentijdse indrukken als de iets meer objectieve evaluaties ook aan dat de leerlingen aardig wat leerwinst hadden geboekt. Tevens waren er aanwijzingen dat het traject de transferwaarde van hun elders opgedane kennis verhoogde, en met zijn laatste opdracht (…) gaf Ruben (…) ook voldoende zekerheid dat de leerlingen hun gesimuleerde LWZ (leertraject wereldburgerzin, nvdr) begrepen als leren voor het leven. De leerlingen hadden geleerd met mondiale referenten naar hun wereld te kijken en wisten hun hogere waardering voor politieke participatie in het teken van wereldburgerschap te plaatsen.’ (JWW, p.293-294)
Verder, meer kwantitatief onderzoek wordt ondernomen (2019-2021) naar het WELT project Het Jeugdstadhuis, waarbij 3 scholen de 3 breuklijnen aanvatten en in combinatie een moment van “jeugdstadhuis” voorbereiden voor een groot publiek, alsook naar andere WELT projecten die ondernomen worden in het Antwerpse.
